បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ គឺជាបុណ្យដ៏ធំមួយរបស់ខេមរជន អ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា ពុទ្ធសាសនិកតែងប្រារព្ធធ្វើតាំងពីយូរណាស់មកហើយ បុណ្យនេះគេធ្វើមាន ២ ថ្នាក់ គឺដំបូងពីថ្ងៃ ១-២ រោច ទៅរហូតដល់ថ្ងៃ១៤រោច ជាវារកភត្ត (ភត្តធ្វើតាមថ្ងៃ) ជាបន្តបន្ទាប់ ។ មួយថ្នាក់ទៀត តែមួយថ្ងៃនៅថ្ងៃ១៥រោច ហៅថាបុណ្យភ្ជុំ។ បុណ្យនេះក្នុងសម័យពុទ្ធកាល គេមិនហៅថាបុណ្យបិណ្ឌភ្ជុំ តែក៏មានលំនាំដូចគ្នា គឺធ្វើសង្ឃភត្តវារកភត្ត ដែលគេធ្វើរាល់ថ្ងៃ ឧបត្ថម្ភទំនុកបំរុងព្រះសង្ឃក្នុងវស្សា៣ខែនោះឯង ។ បុណ្យកាន់បិណ្ឌជាពិធីដែលគេត្រូវចាប់ធ្វើឡើងតាំងពីថ្ងៃ ១ រោច ខែភទ្របទ ដើម្បីឧទ្ទិសផល្លានិសង្ឃដល់ជនដែលធ្វើមរណកាលទៅកាន់បរលោក ។ ពិធីនោះត្រូវធ្វើអស់កាលកន្លះខែគត់ ។ នៅខែភទ្របទ មេឃមានអាកាសអួរអាប់ដោយពពកទឹក ចំនែកខាងរនោច ព្រះចន្ទដែលបញ្ចេញរស្មីនៅវេលាយប់ ក៏កាន់តែហោចទៅៗ ធ្វើអោយវេលាយប់កាន់តែងងឹតបន្តិចម្ដងៗ នៅពេលនោះហើយដែលយមរាជ (ស្ដេចមច្ចុរាជ) ដោះលែងពួកសត្វនរកទាំងឡាយក្នុង ១ ឆ្នាំម្ដង ដើម្បីអោយឡើងទៅរកបងប្អូន កូនចៅ ដើម្បីនឹងទទួលកុសលផលបុណ្យ ដែលគេធ្វើឧទ្ទិសអោយ។ ដោយសត្វនរក ជាអ្នកខ្លាចពន្លឺ ទើបអ្នកស្រុកនិយមធ្វើបុណ្យអោយអ្នកទាំងនោះនៅខែ ងងឹត ។ អ្នកខ្លះនិយាយថា តែដល់រដូវហើយ សត្វនរកដែលគេដោះលែងមក ខំដើររកបងប្អូនកូនចៅគ្រប់ ៧ វត្ត បើមិនឃើញអ្នកណាធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសបញ្ជូនអោយទេ នោះនឹងកើតក្ដីស្រេកឃ្លាន ហើយនឹងប្រទេចផ្ដាសាដល់ញាតិមិត្តមិនលែងឡើយ។ ការដែលគេធ្វើបុណ្យក្នុងកន្លះខែក្នុងខែភទ្របទនោះ គេហៅថា “ កាន់បិណ្ឌ” ពាក្យថាបិណ្ឌ មកពីពាក្យបាលីថា “ បិណ្ឌៈ” មានន័យថា “ ដុំបាយ” (គោលបំណង) មូលហេតុដែលប្រារព្ធពិធី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌប្រជាជនខែ្មរ ក៏តែងតែចងចាំ និងយល់គ្រប់ៗគ្នាថា "បុណ្យភ្ជុំបិណ្យ" គឺជាការធ្វើបុណ្យដាក់បិណ្ឌ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ បេតបុគ្គលជាឪពុក ម្តាយ បងប្អូន ញាតិសន្តានទាំងឡាយ ដែលបានចែកស្ថានទៅ ហើយ មិនដឹងជាទៅចាប់កំណើតនៅលោកខាងមុខជាអ្វីនោះ។ ប៉ុនែ្តបើ តាមអត្ថបទរបស់ លោក សុង ស៊ីវ វិញការធ្វើបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ពុំមែនមានន័យតែប៉ុណ្ណឹងទេ គឺលោកបានបកស្រាយដោយលើកយកអត្ថន័យចំនួន ៣ គឺ : 1.ដើម្បីឧទិ្ទសកុសលចំពោះបេតបុគ្គល ឬប្រេតបុគ្គល (ពាក្យ "បេត" ជាពាក្យបាលី ឯពាក្យ "ប្រេត" ជាពាក្យសំស្រ្កឹត) 2.ដើម្បីឲ្យបានសេចក្តីសុខចម្រើន សិរីសួស្តីដែលកើតពីផលទានរបស់ខ្លួន។ 3.ដើម្បីបង្កើតសាមគ្គីរបស់ជាតិ គឺការស្រុះស្រួលគ្នាទាំងពេលវេលាកំណត់ទាំងការធ្វើនំគម អន្សមពេញទូទាំង ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា យើងក៏អាចកត់សម្គាល់ នូវពាក្យមួយទៀតថា "បុណ្យសែនដូនតា" ដែលជាពាក្យសាមញ្ញសម្រាប់ប្រជារាស្រ្តខ្លះ ព្រោះថាពាក្យទាំងពីរគឺមានន័យដូចគ្នា • បុណ្យនេះ ដែលប្រារព្ធឡើងព្រោះមានបំណងខ្លះដូចតទៅនេះ ៖ ១. ដើម្បីឧទ្ធិសដល់ព្រះវិរសមណៈ វិរបុរសខ្មែរ និងញាតិសាលោហិតគ្រប់ជំនាន់។ ២.ដើម្បីពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរនៃយើងបានឱកាសធ្វើនូវបុណ្យនេះ ក្នុងពេលដែលនៅឆ្ងាយពីប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ៣. ដើម្បីសម្តែងនៅភាពសាមគ្គីរវាងព្រះសង្ឃនិងពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរ។ ៤. ដើម្បីជាសញ្ញានៃការរក្សាប្រពៃណី និង វប្បធម៌ខ្មែរ។ កាលពីសម័យបុរាណកាល គេធ្វើពិធីបុណ្យនេះគឺដើម្បីរៀបចំធ្វើសង្ឃភត្ត ទំនុកបម្រុងព្រះសង្ឃដែលគង់ចាំវស្សាក្នុងវត្តរយៈពេល៣ខែ ចាប់តាំងពីថ្ងៃចូលវស្សារហូតដល់ថ្ងៃចេញវស្សា។ នៅក្នុងចំណេរកាលបុរាណបានចារថា ដោយនៅក្នុងរដូវវស្សាមានភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ រលឹមពព្រិច ធ្វើឲ្យមានការលំបាកដល់ព្រះសង្ឃក្នុងពេលធ្វើគោចរបិណ្ឌបាត។ ហេតុដូច្នេះ ទើបបណ្ដាពុទ្ធបរិស័ទនាំគ្នារៀបចំពិធីនេះ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ព្រះសង្ឃប្រចាំថ្ងៃរហូតដល់ថ្ងៃចេញវស្សា។ ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅក្នុងពិធីបុណ្យនេះ គឺធ្វើឡើងដើម្បីផ្សាយឧទ្ទិសកុសលដល់ពពួកបេតជនញាតិ និងញាតិទាំង៧សណ្ដាន ព្រមទាំងតំណញាតិច្រើនមហាកប្បនោះផងដែរ តាមរយៈអនុភាពនៃសង្ឃគតាទក្ខិណាទាន ដែលរស់រងទុក្ខវេទនា កើតជាប្រេតមានកម្មពៀរ ជាប់ទោសធ្ងន់ រងកម្មក្រហល់ក្រហាយអត់ឃ្លានទាំងអស់នោះ បានរួចផុតពីក្ដីលំបាកសោកសៅ។ សូមបញ្ជាក់ថា៖ក្នុងពិធីនេះដែរ ការបោះបាយបិណ្ឌក៏មិនមានជាផ្នែកណាមួយរបស់ពិធីនេះដែរ វាគ្រាន់តែចំណេរកាលក្រោយៗមក ប្រជាពលខ្មែរយើង បានធ្វើវាតៗគ្នាមក។ ហើយឆ្លៀតក្នុងឳកាសពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌ និងភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ខាងគេហទំព័រ ប៉ោយប៉ែតប៉ុស្ដិ៍ ក៏ដូចជាសមាជិក ឬភ្នាក់ងារ ទាំងអស់ របស់គេហទំព័រ សូមជូនពរ ពុកម៉ែ បងប្អូន ប្រិយមិត្តអ្នកអាន ឲ្យជួបតែពុទ្ធពរទាំងឡាយ បួនប្រការ គឺ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈគម្បីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ និងសូមធ្វើដំណើរ ឆ្ងាយជិត ត្រូវប្រកបដោយការប្រុងប្រយ័ត្ន និងមានសុវត្ថិភាព គ្រប់ៗគ្នា(ការធ្វើបុណ្យរមែងនាំមកនូវសេចក្ដីសុខដល់គ្រប់ៗគ្នា)៕ ពីខ្ញុំ ជួង វណ្ណអាង ចាងហ្វាងការផ្សាយ គេហទំព័រ ប៉ោយប៉ែតប៉ុស្តិ៍ www.poipetpostnews.com